PRE2015 1 Groep3 Week 6: Inleiding

Inleiding Sommige buurten kennen veel inbraken of andere vormen van criminaliteit. Inbraakgolven waarbij criminelen ongestoord hun gang kunnen gaan. Uiteraard wordt de politie gebeld zodra de bewoners of buren zien dat hun huis is leeggeroofd, maar liever zou je natuurlijk dergelijke misdaden voorkomen. Vaak is preventief handelen niet mogelijk voor de politie, maar oplettende buurtbewoners zouden kunnen bijdragen aan het signaleren van verdachte situaties of het afschrikken van inbrekers. Uit onderzoek is gebleken dat toezicht door buurtbewoners helpt om inbraken te voorkomen (Eijk, 2013). Dat is de reden dat sommige buurten besluiten om een buurtpreventieteam op te richten.

Buurtpreventieteams zijn opgericht naar het voorbeeld van “Neighbourhood Watches”. Deze projecten waren een antwoord op een vloedgolf aan kleine criminaliteit. “Neighbourhood Watch” is een vorm van buurtpreventie waarbij buurtbewoners zich inzetten voor de veiligheid van hun buurt. Het concept “Neighbourhood Watch” betekent vrij vertaald: Buurtwacht (Gemeente Scherpenzeel, 2015). Het Amerikaanse “Neighbourhood Watch” systeem ontstond in rond 1970 toen een Amerikaanse vrouw in Queens, New York werd verkracht en vermoord zonder dat omstanders ingrepen. Groepen lokale bewoners organiseerden zich om hun buurten te surveilleren. Dit waren de eerste “Neighbourhood Watches” (Rasenberger, 2006).

Door het succes van de buurtwachten in Amerika, zijn er in Nederland ook steeds meer projecten lopende om buurten veiliger te maken. Het doel van buurtpreventieprojecten is het vergroten van het informeel toezicht. Daarmee neemt de sociale controle toe, wat bijdraagt aan de subjectieve en objectieve veiligheid. Projecten kunnen eventueel worden uitgebreid met woon- en leefregels. Daarbij kan corrigerend worden opgetreden aan de hand van gezamenlijk opgestelde woon- of leefregels. Hierdoor neemt de overlast af en de leefbaarheid toe (CCV, 2010). Uit interviews met huidige buurtwachten in Nederland is gebleken dat buurtpreventieteams verschillende functies hebben. Belangrijk is dat leden van buurtpreventieteams niet meer rechten hebben dan alle andere burgers. Zo mogen buurtwachten bijvoorbeeld niet bewaken of zelf ingrijpen in verdachte situaties, het doel van de buurtwacht is duidelijk preventief beveiligen van de buurt. Doordat buurtpreventieteams rondlopen in gele hesjes, enkel bewapend met een zaklamp, zou je de functie kunnen omschrijven als “zien en gezien worden”. Zo is er met een buurtwacht die rondloopt een grotere kans om criminelen op heterdaad te betrappen. Echter kijken buurtwachten niet enkel naar inbraken, maar wordt er gelet op de algemene veiligheid en leefbaarheid van de buurt. Overlast, gevaarlijke verkeersituaties of vandalisme kan gemeld worden door buurtwachten. Hierdoor is het niet enkel nuttig om buurtwachten in te zetten in onveilige buurten, maar zou elke buurt profijt kunnen hebben van een buurtpreventieteam. Het “gezien worden” als functie van de buurtwacht, kan uitgelegd worden als dat potentiele criminelen afgeschrikt raken door de kans een buurtwacht tegen te komen. Doordat buurtwachten opvallende gele hesjes dragen, is het al snel duidelijk als een wijk een actief buurtpreventieteam heeft. Misdadigers zijn dan eerder geneigd om een andere buurt te kiezen om toe te slaan. Buurtwachters worden natuurlijk niet enkel gezien door de criminelen, maar ook door de buurtbewoners zelf. Dit zou bij kunnen dragen aan de bewustwording van buurtbewoners, om bijvoorbeeld daadwerkelijk deuren goed op slot te doen of te zorgen dat het huis er bewoond uitziet zodra ze op vakantie zijn. Uit onderzoek is gebleken dat het instellen van een buurtwacht zorgt voor een daling in het aantal inbraken (Eijk, 2013). Ook al zijn buurtpreventieteams dus al goed bezig, er zijn nog altijd problemen waar buurtwachten tegenaan lopen. In enkele interviews met verschillende buurtwachten uit Eindhoven blijkt dat veel buurtpreventieteams problemen hebben met het vinden van vrijwilligers. Actief zijn als buurtwacht is op vrijwillige basis en kost natuurlijk veel vrije tijd. Vooral in buurten waar relatief weinig criminaliteit is, zien buurtbewoners niet altijd de voordelen in van buurtpreventie. In onveilige buurten is het dan soms weer lastig om vrijwilligers te vinden omdat niet iedereen zich gemakkelijk of veilig voelt bij het idee om ’s avonds rond te moeten lopen door de wijk. Dit gebrek aan vrijwilligers is een van de redenen waarom in veel wijken de buurtpreventie niet optimaal loopt. In dit report wordt uitgezocht tegen wat voor andere problemen buurtwachten aanlopen, zodat er vervolgens gekeken kan worden naar technologische oplossingen voor deze problemen. Verschillende technologieën worden al ingezet voor soortgelijke doeleinden. Zo loopt er bijvoorbeeld op Stratumseind in Eindhoven al een project, waarbij camera’s, sensoren, big data en emotieherkenning ingezet worden om misdaad te voorspellen. Juridisch is hier nog veel onduidelijk over, maar zulke technologieën helpen de politie om efficiënter overzicht te houden over drukke gebieden zoals deze uitgaanstraat (Reinier Kist, 2015). Ook wordt het buurtwachtconcept tegenwoordig al uitgebreid door middel van een sociaal netwerk waarin de buurtbewoners kunnen aangeven wanneer zij onregelmatigheden opmerken. Denk hierbij aan een app als Cilivant (CCV, 2014) Nu technologie al steeds vaker wordt ingezet voor dergelijke doeleinden, is het nuttig om te kijken hoe het functioneren van de buurtwacht nog meer verbeterd zou kunnen worden. De hoofdvraag in dit report is dan ook: Zouden drones ingezet kunnen worden in buurtpreventie?

Om in staat te kunnen zijn een geschikt design te creëren voor een drone als buurtprevent, is het belangrijk om de gebruikers hierin te betrekken. Drones zijn immers een nieuwe technologie waar nog niet veel over bekend is. Aangezien buurtpreventieteams opgericht worden door vrijwilligers binnen een bepaalde wijk, is de eerste deelvraag in dit report gericht op de buurtbewoners zelf. Wat willen buurtbewoners qua veiligheid in hun buurt? Ook is het belangrijk om de huidige buurtwachten te betrekken. De drones zouden immers taken van hen overnemen, daarom hoe zien huidige buurtwachten deze technologie voor zich in de toekomst? Welke andere actoren en belangen spelen een rol? Is de laatste deelvraag om deze gebruiker-gerichte analyse compleet te maken.

Zodra alle actoren en belangen bekend zijn kan er een conceptueel design opgesteld worden waarin wordt gekeken naar Hoe zou een buurtwacht-dronesysteem eruit zien? Welke functies zou de drone moeten hebben? En zouden de drones buurtwachten aanvullen of vervangen? Daarnaast is het nuttig om niet enkel te focussen op het gebruik van een drone. Wellicht zijn er andere (technologische) mogelijkheden om buurtwachten te assisteren of te vervangen, hierbij kan gedacht worden aan beveiligingscamera’s of mobiele applicaties. Ter evaluatie wordt in dit verslag de drone vergeleken met het huidige buurtwacht systeem en andere mogelijke technologieën, om zo de vraag te kunnen beantwoorden; wat zijn de voordelen van een drone als buurtwacht ten opzichte van andere mogelijkheden?

Ten slotte nog de belangrijke vragen; hoe zou de drone gefinancierd worden, wie zou er verantwoordelijk zijn en wat zou er veranderen in de werkgelegenheid? Deze vragen zijn meer gericht op de toekomst, mocht het zo ver komen dat drones daadwerkelijk ingezet worden, wat zouden dan de gevolgen zijn? Het doel van dit verslag is een conceptueel design opstellen van hoe een drone als buurtwacht zou functioneren. Door ook rekening te houden met verantwoordelijkheden en mogelijke gevolgen, zal deze analyse uiteindelijk een zo accuraat mogelijk beeld moeten geven over de inzetbaarheid van drones in buurtpreventie.