Interview visueel beperkte werknemer

Dit interview heeft dinsdag 6 oktober plaatsgevonden bij mevrouw thuis aan de hand van de volgende interview vragen. Gezien de verandering van strategie/richting van ons project is dit interview kort samengevat i.p.v. gedetailleerd uitgewerkt.

Kort profiel:

Geïnterviewde mevrouw is leeftijd 52 jaar, alleenstaand en heeft al van jongs af aan een visuele beperking. Als kind had ze voornamelijk in het donker slecht zicht (niet met bril corrigeerbaar) en vanaf haar 30ste is ze niet ziend. Ze kwam in 1980 van de mavo af en in deze periode was het ook lastig om werk te vinden. Toen was ze ernstig visueel beperkt onder slechte licht condities, en gaf in sollicitatieproces haar beperking liefst zo min mogelijk aan (toneel spelen). Er werden toen door WGM banen gecreëerd. Werkgevers ontvingen 1 jaar lang subsidie als ze mensen met beperking aannamen. Het arbeidsbureau was verantwoordelijk voor het vinden van een passende baan (o.a. Administratieve taken en notuleren). Ze heeft een tijdje in de bibliotheek in Someren gewerkt, maar uiteindelijk op het politiebureau in Asten een fijne werkplek gevonden. Ze heeft er bewust voor gekozen een aangeboden vervolgopleiding te weigeren, omdat ze wist dat ze snel blind zou worden.

Toen ze volledig blind werd heeft ze het een tijdje moeilijk gehad en vele aanpassingen moeten toebrengen aan haar leven. Maar na revalidatie in Eindhoven en zo nu en dan hulp van Visio in Eindhoven heeft ze haar plekje in de samenleving weer teruggevonden. Ze werkt nu op vrijwillige basis, maar haar functies breidden steeds verder uit. Werkt nu als vrijwilliger voor het Rode Kruis, waar ze een groep begeleidt voor jongeren met beperkingen. Hiernaast is ze actief in CDA Someren. Hier vervult ze een communicatiefunctie.

Ze is vaak de enige in de werkomgeving met een visuele beperking, de enige niet ziende, maar ze ervaart dit niet als een knelpunt. Ze wordt niet anders benaderd. Deze benadering heeft haar voorkeur, wel is ze blij en dankbaar dat mensen graag zelfstandig hulp aanbieden als ze het nodig heeft.

Haar wens is om gewoon mee te draaien in de samenleving. Ze ziet zichzelf niet meteen als gehandicapte. Wel geeft ze aan dat het belangrijk is om goed op de hoogte zijn van je eigen bereik, je moet niet alles moeten kunnen. Wel moet je uitzoeken hoe jijzelf het beste met je beperking om kan gaan. Persoonlijke oplossingen vinden voor problemen waar je tegenaan loopt is uitdagend. Grootste moeite is begrip andere mensen, is vaak misplaatst, niet gebaseerd op gegronde kennis van probleem (begrijpen hoe het is om je beperking te hebben. Mensen hebben in algemeen veel respect voor hoe ze met haar beperking omgaat. Ze vinden dat ze erg goed kan luisteren. Haar advies voor het benaderen van iemand met een beperking is met een open houding. Eerlijke vragen stellen, en iemand gewoon hetzelfde behandelen als iedereen en er niet klakkeloos ervanuit gaan dat iemand hulp nodig heeft. Durf ook hulp te vragen aan mensen met een beperking, zo geeft ze aan dat ze natuurlijk niks ziet, maar verder heeft ze veel meegemaakt in haar leven, jaren levenservaring en werkervaring binnen haar functie en is daarom prima in staat hulp te geven op deze gebieden.

Visie op hulpmiddelen en technologieën:

Tijdens revalidatie heeft ze braille leren lezen en met stok leren lopen. Haar voorkeur van navigeren bij activiteiten buiten huis is samen reizen. Dit houdt in dat ze samen met iemand anders mee gaat, arm in arm. Als er niemand is binnen haar kenniskring die naar dezelfde activiteit gaat, neemt ze de regiotaxi (grotendeels gefinancierd door gemeente), de chauffeur brengt haar naar binnen en binnen wordt ze goed opgevangen door een van tevoren ingelicht persoon. Deze methode is socialer en minder vermoeiend.

De laatste jaren loopt ze weinig stok, want aan iemands arm lopen is makkelijker en minder vermoeiend. Zelf geeft ze aan dat dit komt doordat ze op latere leeftijd stok heeft leren lopen, het gaat wel goed, maar het is heel inspannend (lichamelijk, maar voornamelijk geestelijk). Ze houdt alle ontwikkelingen goed in de gaten. Ze is bekend met de stok technologieën (GPS), maar geeft aan dat ze deze zelf niet snel zal aanschaffen, omdat ze van verschillende kanten hoort dat het nog niet werkt zoals het hoort. Niet iedereen ligt elke uitvinding even goed, is per persoon verschillend. (verschillende voorkeuren/wensen), zelfs bij de ouderwetse stok is gebruik user afhankelijk, de stok komt dan ook in verschillende uitvoeringen. Bijv. verschillende punten, zo heb je met balletje waar visueel beperkt persoon mee over grond rolt of rechte punt, dan wordt er meer getikt tijdens oriëntatie. Iedereen is anders, het zoeken van een algemeen passende (en tevens persoonlijke) oplossing voor een beperking is dus erg lastig. Want een passende oplossing dient rekening te houden met de persoonlijke voorkeur van de gebruiker. Tegenwoordig is het (met mate) mogelijk een systeem aan de gebruiker aan te passen d.m.v. zwakke tot matige AI, maar dit vraagt vertrouwen van de gebruiker in technologie. De geïnterviewde gaf aan in principe wel op technologie te durven vertrouwen, maar dat de huidige technologie nog niet zover is. Als in de toekomst de technologie daadwerkelijk in staat is te doen wat ontwikkelaars voor ogen hebben en het door een gebruikerspanel positief is getest (betrouwbaar), dat het bepaalde condities heeft gehaald, dan geeft ze aan dat ze het product zou vertrouwen. AI vindt ze wel een beetje eng, ze wil technologie als hulpmiddel voor specifieke taken, maar de keuze voor wanneer technologie hulp aanbied wil ze zelf maken. Zelfstandig werkende technologie kan ze zich niet goed voorstellen.

Het enige stuk informatietechnologie dat ze nu in het dagelijks leven gebruikt is haar computer. Deze is uitgerust met speciale software van Dolphin (screen reader software). Eens in de 3 jaar koopt ze een nieuwere versie, dit heeft te maken met vergoeding van de zorgverzekeraar. Ze is recentelijk overgestapt op Windows 8, omdat Dolphin Windows XP niet meer ondersteunde. Ze is niet zo tevreden over de nieuwe spraakstem, ook loopt ze tegen enkele nieuwe problemen aan. Zo kan ze haar mail nog wel lezen en kan ze links naar internetpagina’s open krijgen, maar daarna loopt het vaak spaak. Ze geeft aan extra hulp nodig te hebben om wegwijs te worden op het web. Pictogrammen worden goed voorgelezen door programma, maar door de complexe pagina opmaak krijgt ze de juiste informatie op site niet gemakkelijk gevonden.

Visio biedt talloze trainingen aan. Hier moet je je van tevoren voor aanmelden en de wachttijd is vaak een paar maanden.

Ze kan niet zonder haar computer, de computer stelt haar in staat dingen te lezen. Als de tekst in de juiste opmaak staat – meestal zet ze documenten om naar deze opmaak – is ze in staat 20 bladzijdes per uur te lezen. Tegenwoordig gebruiken mensen steeds vaker een complexere opmaak voor bestanden. Kolommen zijn een ramp. Screen reader leest dan Tabel huppelepup, zoveel rijen voor elke regel tekst. Ook de opsomming (kleine zwarte bolletje) geeft problemen, het koppelteken is echter wel weer goed. Dit omzetten van het document doet ze handmatig en is een tijdrovend klusje, natuurlijk kan door communicatie aangeleverde document in juiste opmaak geregeld worden, maar met huidige technologie kan er ook een programma voor dit ontwikkeld worden.

Echter vindt ze het puzzelen aan documenten niet vervelend. Ze geeft aan dat dit haar taalkundig inzicht oplevert. Voorlezen nieuwe woorden, even spellen en de functie spellingcontrole, typen hoe het klinkt en door spellingscontrole oplossen. Opmaak doet ze ook zelf als ze iets moet verzenden. Voor zichzelf is het rechttoe rechtaan. Alles achter elkaar.

Ze kan ook braille lezen, maar dit kost meer tijd en inspanning. De letters lijken op elkaar, dus een foutje is snel gemaakt. Ook geeft ze aan dat het gevoel in de vingers afneemt als men ouder wordt. Ze heeft wel een klein braille machientje met 6 toetsjes thuis, voornamelijk om etiketjes te maken + ze heeft een agenda in braille.

Zelf zal ze graag een soortgelijke oplossing hebben voor onderweg, want ze kan niet werken met pen en papier. Ook kan ze geen dingen lezen, ter plekke kan ze niks onvoorbereid uitvoeren. Dit is ook een probleem voor werk voor blinden. Op werkplek zelf moeten allemaal aanpassingen gemaakt worden. In combinatie met andere collega’s, moet open communicatie mogelijk zijn. Buiten normale omstandigheden, is visueel beperkte werknemer minder flexibel en daardoor minder efficiënt dan ‘normale’ werknemer.

Onderweg neemt ze wanneer nodig dingen op met een recorder. Schrijven (typen) blijft moeilijk, dus moet door anderen worden uitgewerkt of het duurt wat langer. Uitwerken van informatie, eerst opnemen, daarna terugluisteren en uitwerken achter vertrouwde computer met software. Een systeem hiervoor zou fijn zijn. Efficiënter/sneller navigeren op de computer is een terugkomende vraag. Ze navigeert door middel van sneltoetsen, vaak zijn er balken waar ze niet handmatig in kan. Ze heeft geen smartphone, dit is een duur apparaat wat maar deels/niet vergoed wordt door de zorgverzekeraar. Ze is niet thuis in de apps. Nadat ik de app Be My Eyes had uitgelegd zag ze wel in dat met de juiste training en verdere aanpassingen de smartphone een goed hulpmiddel kan zijn.

Waar ze graag een oplossing voor ziet is het vertalen van non-verbale signalen, de communicatie met ziende mensen kan vaak beter, omdat wij veel non-verbale signalen geven. Vaak krijgt ze dit deels mee door stem nuances, maar soms ook niet. Ze geeft aan dan binnen betrouwde kring te vragen wat er zo grappig is, en in de meeste gevallen wordt het goed uitgelegd. Maar ze mist dit aspect in communicatie.

Robottechnologie, krantjes voorlezen. Blijft het liefste goed op de hoogte, foldertjes lezen. Hulp in het huishouden, maar moet ook wegsturen. Uitzien ziet ze toch niet, maar liefst niet eng uitzien. Vooral wat hij moet doen leeswerk, iets zoeken wat je kwijt bent. Zowel in huis als uit huis.

Ze houdt het graag bij het ouden, stapt niet graag over naar nieuwe dingen. Dit zie je op de gewone werkvloer ook. De oudere generatie heeft vaak moeite de jongere generatie bij te houden wanneer er op nieuwe technologie gebaseerde systemen ingevoerd worden. Zodra je 1 stapje fout doet, herken je situatie niet meer. Een gebruikersvriendelijker systeem en gids/hulp ter beschikking kan dit probleem deels dichten.