PRE2015 1 Groep3 Week4: Wetgeving drone

Wetgeving/society

Wat zegt de wetgeving omtrent drones, wat moet er veranderen? Wie wordt er verantwoordelijk voor de drones (overheid,buurtwachten)

Wetgeving

Huidige wetgeving drones Nederland

In Nederland vallen drones onder de ‘Regeling modelvliegen’. (http://wetten.overheid.nl/BWBR0019147/geldigheidsdatum_06-09-2012) In deze regeling wordt verstaan onder een modelvliegtuig: een luchtvaartuig van geringe afmeting, waarvan de totale startmassa niet meer dan 25 kilogram bedraagt. Volgens deze regeling:

• moeten drones voorrang geven aan andere luchtvaartuigen
• moet er goed zicht zijn op de drone gedurende de gehele vlucht
• mag alleen gevlogen worden tijdens daglicht
• mag niet worden gevlogen boven gebieden met aaneengesloten bebouwing
• mag niet worden gevlogen boven mensenmenigten
• mag niet worden gevlogen boven openbare wegen, met uitzondering van wegen in 30 km-zones binnen de bebouwde kom en wegen in 60 km-gebieden buiten de bebouwde kom
• zijn vluchten toegestaan tot een hoogte van maximaal 120 meter boven grond of water

Per gemeente en/of provincie kunnen er extra regels gelden met betrekking tot drones. Voor zakelijk gebruik van drones heeft de operator van de drone (het bedrijf) een certificaat hebben, een zogenaamde ROC (RPAS operator certificate). Om dit certificaat te verkrijgen moet de operator een brevet hebben een goedgekeurd operations manual hebben, en moet de drone voldoen aan de luchtwaardigheidscriteria. https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2015-12034.html

Per 1 oktober 2015 is de Rijksoverheid van plan de regels aan te passen met betrekking tot drones. Volgens deze nieuwe regeling mogen zogenaamde ‘mini-drones’ (drones die minder dan 4kg wegen) niet hoger vliegen dan 50 meter en moeten ze niet verder dan 100 meter van de bestuurder verwijderd zijn. Volgens deze nieuwe regels hebben nu ook particuliere gebruikers van drones zwaarder van 4kg een brevet en een vergunning nodig. http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/brieven_regering/detail?id=2015Z08202&did=2015D16685 In de Tweede Kamer werd op 3 september 2015 overleg gehouden over drones. http://www.drones.nl/tweede-kamer-houdt-eerste-algemeen-overleg-over-drones/ Hier werd besloten dat de datum 1 oktober niet haalbaar is en wordt uitgesteld. Het tijdstip van eventuele verandering hangt ook af van de definitieve voorstellen van het EASA (European Aviation Safety Agency). Er werd ook gesproken over de inzet van drones door politie, brandweer en andere hulpdiensten. Voor deze instellingen is het met de huidige regelingen lastig een drone nuttig te gebruiken, omdat ze bijvoorbeeld nog niet boven bebouwing mogen vliegen of de drone in het donker te gebruiken.

Privacy

Zodra er sprake is van het verwerken van persoonsgegevens met behulp van een drone (bijvoorbeeld door beelden op te nemen van personen), is de ‘Wet bescherming persoonsgegevens’(http://wetten.overheid.nl/BWBR0011468/geldigheidsdatum_25-09-2015) van toepassing. Dit betekent dat men bijvoorbeeld niet zomaar gegevens mag verwerken van personen door met een drone opnamen te maken.

Echter, in een rapport van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum over het gebruik van drones (https://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/2518-gebruik-van-drones.aspx?nav=ra&l=veiligheid_en_preventie&l=veiligheid#publicatiegegevens), wordt er op gewezen dat (zouden ook quote kunnen gebruiken uit http://dirkzwagerieit.nl/2015/03/13/particuliere-dronepiloot-ook-aan-de-privacywet-gebonden/) identificatie van individuen met gemaakte camerabeelden (met een drone) niet vanzelfsprekend is. Immers, opnames van mensen van bovenaf worden niet per definitie als persoonsgegevens aangemerkt tenzij het gezicht zichtbaar is. Kentegengegevens worden wel aangemerkt als persoonsgegevens. In hetzelfde rapport wordt overigens vermeld dat de Wet bescherming persoonsgegevens niet van toepassing is als gegevens verwerkt worden tijdens het vliegen van een drone voor recreatieve doeleinden (huishoudelijk gebruikt). Echter, in een artikel van Mark Jansen (http://dirkzwagerieit.nl/2015/03/13/particuliere-dronepiloot-ook-aan-de-privacywet-gebonden/) wordt beschreven hoe het Hof van Justitie een uitspraak heeft gedaan die erop wijst dat ook voor ‘huishoudelijk’ gebruik van drones de privacywet van toepassing is.

Voor het gebruik van drones door politie geldt in principe ook gewoon de Wet bescherming persoonsgegevens. Maar, volgens het CBP (http://www.nu.nl/binnenland/3401080/gebruik-drones-recht-van-politie.html) hebben politie en justitie het recht om drones te gebruiken bij opsporingsonderzoeken, mits er een redelijke verdenking is om iemand in de gaten te houden. Ook is er een wetsvoorstel (https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/33582_verruiming_bevoegdheid) in behandeling, die de bevoegdheid van de burgemeester verruimt met betrekking tot de inzet van cameratoezicht. Dit wetsvoorstel geeft de burgemeester de mogelijkheid van mobiel cameratoezicht (bijv. met een drone).

Invloed van huidige wetgeving op het gebruik van drones door buurtwachten

Zoals eerder genoemd, zijn er nog redelijk wat beperkingen op het vliegen met een drone. Zo mag er alleen gevlogen worden bij daglicht en mag niet gevlogen worden boven bebouwing of mensenmenigten. Voor een buurtwacht heeft dit een grote invloed. Zo zou een buurtwacht bijvoorbeeld niet de drone ’s nachts kunnen gebruiken om de buurt in de gaten te houden. Ook mag dus niet boven huizen gevlogen worden, waardoor het gebied waarin een buurtwacht wél mag vliegen (in een woonwijk) erg beperkt is. De huidige regelingen zouden dus versoepeld moeten worden voordat de buurtwacht nuttig gebruik kan maken van een drone. De Nederlandse regering is op het moment bezig deze regelingen aan te passen. Het is echter nog niet duidelijk wanneer dit gebeurt en hoe deze regelingen precies worden veranderd. Wel is duidelijk dat de regering inziet dat diensten als politie en brandweer een versoepelde regelgeving nodig hebben, zoals het mogen vliegen in het donker en boven wegen en bebouwing, willen deze diensten drones kunnen inzetten. Vergelijkbare versoepeling is ook nodig voor buurtwachten.

Uiteraard zal een buurtwacht ook rekening moeten houden met de privacy van mensen tijdens het gebruik van een drone. Er zal dus gehouden moeten worden aan de Wet bescherming persoonsgegevens. Dit betekent dat niet zomaar opnamen gemaakt mogen worden van personen of gegevens worden verkregen over persoonsgegevens. Hiervoor zal de buurtwacht de toestemming moeten krijgen van de betrokken burgers en hen laten weten wat er met de verwerkte informatie wordt gedaan. Ook zal er waarschijnlijk een nationale of gemeentelijke regeling moeten komen waarin wordt bepaald in hoeverre een buurtwacht drones mag gebruiken met betrekking tot het verkrijgen van informatie.

Wetgeving drones Verenigde Staten

Privégebruik en recreatief gebruik van drones is toegestaan, waarbij men meestal rekening houdt met de richtlijnen van de Academy of Model Aeronautics. Tot 30 september 2015 is het volgens de FAA Modernization and Reform Act of 2012 (http://www.gpo.gov/fdsys/pkg/CRPT-112hrpt381/pdf/CRPT-112hrpt381.pdf) illegaal drones te gebruiken voor commerciële doeleinden. Vanaf augustus 2013 werden licenties voor elke aanvraag individueel behandeld en verstrekt door de FAA (Federal Aviation Administration). Verder verschilt het per staat welke regelgeving er precies geldt voor het gebruik van drones.

Voor zogenaamde ‘public aircraft operations’, dus het gebruiken van drones door overheidsorganen of organisaties, geeft het FAA een Certificate of Waiver or Authorization (COA) uit, voor een specifieke taak, in een specifiek gebied. (https://www.faa.gov/uas/public_operations/). Een dergelijk certificaat geldt meestal voor een bepaalde periode, vaak tot 2 jaar. De FAA werkt samen met de betreffende organisatie om voorwaarden en beperkingen af te spreken die ervoor zorgen dat veiligheid wordt gewaarborgd.

Een dergelijk systeem zou ook gebruikt kunnen worden in Nederland. Er zou bijvoorbeeld een instantie moeten zijn die de uitgave van licenties regelt om te vliegen met een drone. Als een buurtwacht dan een drone zou willen gebruiken om hen te ondersteunen bij hun activiteiten, zouden ze bij deze instantie een aanvraag kunnen doen, waarna de buurtwacht, nadat er duidelijke afspraken zijn gemaakt, een licentie krijgt om de drone te gebruiken voor een bepaalde tijd (aan het einde waarvan er gekeken wordt naar eventuele verlenging) en in een bepaald gebied.

Overigens zal het in de Verenigde Staten eerder voorkomen dat drones met wapens worden uitgerust. Bijvoorbeeld, in de staat North Dakota is de politie vanaf nu geautoriseerd om drones te gebruiken die zijn bewapend. (http://www.drones.nl/politie-in-north-dakota-mag-drones-uitrusten-met-wapens/) Het gaat hier wel om niet-dodelijke wapens, als tasers, traangas en rubberen kogels. Ook mogen in North Dakota drones ’s nachts vliegen. In Nederland is er nog geen enkele sprake van bewapening van drones. Zelfs Nederlandse militaire drones zijn nog niet bewapend. Er is dus ook nog geen speciale wetgeving wat betreft bewapende drones.