Omgang met bordschrijfrobot

Wat schrijf je op?

Het verhaal dat een docent vertelt moet ook op het bord komen, maar niet alles wat de docent vertelt hoeft letterlijk op het bord te verschijnen. Sterker nog, dat is verre van ideaal. Een PowerPoint van een docent bevat vaak korte statements en wanneer een docent op een bord schrijft, schrijft hij/zij vaak ook alleen het noodzakelijke op. Richtlijnen voor het maken van goede slides bevatten zelfs tips om zo min mogelijk woorden te gebruiken. Dit verschilt met het taalgebruik dat doorgaans door een docent tijdens colleges wordt gebruikt. Op de een of andere manier moet de bordschrijver naar het verhaal van de docent luisteren en vervolgens bepalen welke woorden opgeschreven moeten worden. Het taalselectieproces kan op verschillende manieren worden gedaan.

De selectie zou door het apparaat zelf gedaan kunnen worden. Uit het verhaal van docent zou het apparaat de kern kunnen halen en dit opschrijven. De docent geeft dan wat controle weg, maar hoeft zich er ook weinig mee bezig te houden, waardoor hij/zij zich beter op het college kan richten. Het apparaat heeft veel informatie om mee te werken. Als het apparaat genoeg kennis van semantiek heeft, kan het bijvoorbeeld niet essentiële lidwoorden filteren. Door intonatie van de docent zouden belangrijke woorden kunnen worden opgepikt als ze worden benadrukt, gemeten in bijvoorbeeld een toonhoogte of volume. Dergelijke taalverwerking is echter hoogstaand en bovenal lastig te controleren voor de docent. De docent moet kunnen vertrouwen op de techniek. Omdat de kans op fouten en gebrek aan controle aanwezig zijn kiezen wij niet voor de vorm. Wel zou dit een interessante uitdaging voor de toekomst kunnen zijn.

Realiseerbaarder is om de docent een soort afstandsbediening in de hand te geven, met een dicteerknop, een verwijderknop, een opslagknop en een laadknop. Alles wat de docent zegt terwijl deze de dicteerknop houdt ingedrukt wordt letterlijk opgeschreven door de bordschrijfrobot. Met de verwijderknop kan de laatst-opgeschreven tekst worden verwijderd. De docent heeft of deze manier veel controle over wat er precies op het bord komt. De methode vereist dat de docent hier over nadenkt, en kost op deze manier meer moeite dan een automatisch samenvattende robot, maar het ontneemt wel onzekerheid over wat er precies op het bord verschijnt. Wij denken dat de robot op deze manier voor de gebruiker betrouwbaarder is.

We willen blinde docenten ook de mogelijkheid geven met dit apparaat grafieken te plotten. In bijna elk vak is er wel iets dat verduidelijkt kan worden met behulp van een grafiek. De robot moet functies kunnen plotten zoals ook een grafische rekenmachine dat kan. Als de docent de input kan leveren die normaal op een grafische rekenmachine gegeven wordt, kan deze met het apparaat communiceren welke grafieken geplot worden. Daarnaast moet de docent ook labels toe kunnen voegen. De afstandsbediening wordt ook hier voor gebruikt, maar dan in combinatie met stemcommando’s. De docent moet in ieder geval het volgende kunnen doen en voor elk van deze functies is een commando nodig:

• Maak een grafiek met een naam
• Sla de grafiek op
• Laad een grafiek
• Beschrijf functie wiskundig
• Label x-as
• Label y-as

De docent ook wiskundige vergelijkingen en formules duidelijk kunnen maken aan de robot. Naast dat het nodig is om formules te plotten is dit ook een doel op zich. Wiskundecolleges zouden lastig zijn zonder deze mogelijkheid. We moeten erop letten dat syntax als haakjes de semantiek van een wiskundige uitdrukking beïnvloedt.

Feedback bord

Het is noodzakelijk om te kunnen achterhalen wat de robot op het bord staat. Ten eerste maakt dit het systeem controleerbaar. Dit helpt de docent vertrouwen op het systeem. Ten tweede helpt dit met lesgeven. Het geheugen van mensen laat soms te wensen en over, waardoor het kan voorkomen dat we soms vergeten wat we zojuist verteld hebben. Vooral bij het uitwerken van sommen op het bord is het van belang terug te kunnen gaan naar eerdere stappen. Een ziende docent kan dan even terugkijken op het bord en een nieuwe overzicht verkrijgen. Een blinde docent kan dit niet. Op de tast het bord lezen gaat niet, daar biedt krijt op een blackboard en stift op een whiteboard te weinig contrast voor. De feedback zal dus ergens anders vandaan moeten komen. Wij zien de oplossing in een iPad-app, met de iPad als koppeling tussen docent, bordschrijfrobot en afstandsbediening. De docent loopt niet met de iPad rond, maar legt hem op een tafel voor zich.

De app geeft een geschaalde versie van het bord weer. Wat de robot op het bord schrijft komt ook op het iPad scherm terecht. Een blinde kan deze content nog steeds niet lezen, maar de app kan wel de tekst voorlezen op de plaats waar de gebruiker zijn of haar vinger plaatst. Vele andere applicaties voor blinden maken al gebruik van dergelijke text-to-speech oplossingen. De blinde is zo snel weer op de hoogte wat er al op het bord staat of hoe een formule die tien minuten is opgeschreven eruit zag.

De app en het overzicht van de informatie op het bord geeft mogelijkheden. Door een plek aan te wijzen op het scherm en tegelijkertijd met de dicteerknop iets in te spreken, neemt de docent controle over wat iets wordt opgeschreven. Dit geeft de docent vrijheid in het gebruik van het bord. Het kan ook zo zijn dat er iets op het bord geschreven is dat onjuist is. Ofwel het systeem heeft een tekst verkeerd verstaan ofwel de docent heeft iets verkeerd gedicteerd. Door een vinger op regel te plaatsen en tegelijkertijd de verwijderknop in te drukken wist de bordschrijfrobot de regel.

De aanwezigheid van een iPad betekent ook dat het systeem toegang heeft tot het internet en andere inhoud op de iPad. Dit biedt mogelijkheden voor de integratie met bijvoorbeeld Wolfram|Alpha of het opschrijven van opdrachten uit een digitale lesboek. Echter, wij gaan hier verder niet op in.

Positie op bord

De robot weet nu wat het op het bord moet zetten. Als de docent via de iPad niks heeft aangegeven, moet het systeem nog bedenken waar de robot op het bord tekent. Om dit te bepalen moet de robot ten eerste na het opstarten de omgeving verkennen. Het moet weten hoe groot het bord is en wat de verhoudingen zijn. In westerse talen schrijven we van links naar rechts en van boven naar onder. Het is daarom logisch om linksboven te beginnen. Als we aannemen dat de colleges van de docent een logische volgorde van onderwerpen hebben, is het waarschijnlijk ook logisch om deze volgorde op het bord aan te houden. Omdat schoolborden en whiteboards vaak breed zijn, is het nuttig om ze in te delen in twee of drie kolommen (het aantal afhankelijk van de grootte van het bord). Het maakt het bord enerzijds overzichtelijker en anderzijds komt het van pas wanneer het bord vol staat. Bij een vol bord kan de oudste kolom weggeveegd worden voor nieuwe ruimte. Zo kunnen studenten ook nog steeds even terugkijken naar wat er een paar minuten eerder is gezegd, zodat ze de draad minder snel kwijtraken. Grafieken zullen de breedte van een kolom aannemen zodat ze gemakkelijk tussen de rest passen.

College voorbereiden

Doorgaans bereiden docenten een college voor. Dit doen ze vaak niet alleen in hun hoofd, maar door slides voor te bereiden of, in het geval van een docent met de voorkeur voor het bord, notities op papier te maken. Dit zijn geen ideale oplossing voor blinden. Daarom bestaat de mogelijkheid om de eerder genoemde plots en vergelijking op te slaan en te laden. Een docent kan deze dan voor het college, zonder toekijkend oog uit de zaal, inspreken, en wanneer nodig op het bord laten zetten. Ook kan de docent van tevoren een volgorde van onderwerpen bedenken. Wanneer een onderwerp voldoende behandeld is kan de volgende worden aangeroepen. Er verschijnt dan een titel en eventueel, afhankelijk van wat de docent van tevoren inspreekt, verdere notities over dit onderwerp.